Paul Brüll

Dzięki swoim kronikom lokalni historycy przeszłości położyli podwaliny pod udostępnienie historii miasta przyszłym czytelnikom. W ten sposób odegrali ważną rolę w rozwoju archiwum miejskiego Radebeul w "pamięć miasta". Ale samo spisanie historii nie wystarczy, należy ją zachować dla przyszłych czytelników. Takie jest zadanie archiwów i to właśnie Paul Brüll stworzył podstawy dzisiejszego archiwum Radebeul. Przyjrzyjmy się zatem bliżej pierwszemu archiwiście miejskiemu, który przejął archiwum w dumnym wieku 66 lat.

Urodził się w dzielnicy Lichtenberg/Kamenz w 1892 roku, dorastał w Radebergu i kształcił się jako nauczyciel w Bautzen. Przekazywanie wiedzy i ochrona dóbr kultury były sprawami bliskimi jego sercu. W latach 1914-1933 uczył w szkole Schillera w Radebeul. Interesował się również polityką i od 1919 r. był członkiem SPD. Zaangażował się w ruch robotniczy i w 1921 r. wziął udział w pracach rady miejskiej. W tym czasie odegrał kluczową rolę w budowie i zarządzaniu pierwszym lokalnym schroniskiem młodzieżowym. Zostało ono zbudowane w 1920 r. w budynku gospodarczym szkoły w Oberlößnitz i miało oferować młodym ludziom niedrogie zakwaterowanie bez względu na przynależność partyjną, pochodzenie czy wyznanie. W 1924 r. pomieszczenia tego ośrodka zostały następnie rozszerzone na Hoflößnitz.

Ze względu na swoje zaangażowanie w SPD, w 1933 r. został uwięziony na miesiąc. W jego wspomnieniach można przeczytać, że jedynym ukojeniem w tych niepewnych dniach były wizyty bliskich i lektura "Ölprinz" Karla Maya. Od 1933 r. był właścicielem małego sklepu spożywczego i pracował w niepełnym wymiarze godzin jako księgowy w firmie Madaus. Była to firma medyczna specjalizująca się w preparatach homeopatycznych.

Od 1945 r. był wiceprzewodniczącym SPD, ale nie porzucił szkoły, ponieważ po zakończeniu II wojny światowej został mianowany radnym szkolnym i dyrektorem szkoły zawodowej. Oprócz tego edukacyjnego i politycznego zaangażowania, był aktywnie zaangażowany w Kulturbund. Tutaj założył i kierował wyspecjalizowaną grupą ds. ochrony zabytków i historii miejskiej. W związku z tą pracą w 1958 r. został mianowany pierwszym archiwistą miejskim w Radebeul.

W 1960 roku archiwum zostało założone w "Haus Heimattreue" (Lößnitzstraße 16). Po raz pierwszy wszystkie historyczne dokumenty miejskie zostały skatalogowane i posortowane. To bogate wykorzystanie wiedzy jest nadal bardzo przydatne. W archiwum miejskim znajduje się obecnie duża liczba akt odnoszących się wyłącznie do dawnych pierwotnych gmin, które dziś tworzą miasto Radebeul. Entuzjazm Paula Brülla przyczynił się również do powstania biblioteki archiwalnej. Jednak jego największym osiągnięciem jest stworzenie indeksu tematycznego, ponieważ chociaż technologia jest wszędzie w archiwach, maszyna nie zastąpi myślenia erudycyjnego. Dużo energii włożył też w przybliżenie pracy archiwalnej mieszkańcom, zachęcając ich do tworzenia kroniki domowej czy przynoszenia starych zdjęć. Jako nauczyciel szczególnie pamiętał o znaczeniu pedagogiki. W świat archiwów wprowadzał zwłaszcza dzieci. Sam pisał w tym kontekście: " jak mało nauczyciele wciąż korzystają z możliwości odwiedzania ciekawych archiwów. Poprawa tej sytuacji jest dla mnie najważniejszym zadaniem."

Paul Brüll zmarł w Radebeul 11 sierpnia 1983 roku. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Heidefriedhof.

Można zatem powiedzieć, że różne ścieżki życia Paula Brülla, który jako nauczyciel, uczony, duch kultury i przedsiębiorca zawsze był zaangażowany w wiedzę, rozwój i przyszłość, zostały ostatecznie zebrane w archiwum.

Do 1991 r. archiwum miejskie Radebeul mieściło się w budynku "Albertschlösschen" (Gohliser Straße 1), obecnie znajduje się w Wasapark Haus 1 (Wasastraße 50).

Maren Gündel (Archiwum Miejskie)

(1) Stadtlexikon Radebeul - Historisches Handbuch für die Lößnitz, opublikowany przez Stadtarchiv Radebeul 2006.

(2) Akta archiwum miejskiego Radebeul S 16-16, S 11-07, S 11-08 i S 11-15.