Gerhart Hauptmann

" W Lößnitz leży wspaniała wiejska posiadłość Hohenhaus, tam znalazłem moją narzeczoną []"

Wewnętrzna więź wielkiego niemieckiego pisarza z regionem Łaby ukształtowała się już w dzieciństwie, gdy mały Gerhart po raz pierwszy przyjechał do Drezna. W jego dziecięcej duszy zakotwiczyła się kotwica, która później prowadziła go z powrotem nad Łabę, pomimo wielu wstrząsów. 15 listopada miłośnicy literatury będą świętować jego 150. urodziny.
To miłość skierowała kroki Gerharta do Radebeul. Nie były to jednak jeszcze jego własne impulsy uczuciowe, ale impulsy jego brata Georga, który planował poślubić Adele Thielemann, córkę bogatego hurtownika wełny Bertholda Thienemanna. Wciąż młody poeta zadedykował młodej parze festiwalową sztukę: "Liebesfrühling". Została ona wystawiona we wrześniu 1881 roku w rodzinnej rezydencji, Hohenhaus, przed licznie zgromadzoną publicznością. Była to pierwsza premiera sztuki Gerharta Hauptmanna w Radebeul!

Powstała kolejna czuła więź miłości. W Marie Thienemann Gerhart znalazł powierniczkę i patronkę swoich artystycznych skłonności. Prawdopodobnie zakochał się w jej "ciemnych oczach w białym owalu twarzy" (2) podczas prób do Liebesfrühling, ponieważ potajemne zaręczyny miały miejsce pięć dni po ślubie Georga i Adele. Dzięki jej duchowemu i materialnemu wsparciu mógł teraz całkowicie skoncentrować się na swoim talencie artystycznym, a raczej musiał dowiedzieć się, w jakim kierunku powinien się on rozwijać. Podróż geniusza do Rzymu miała ujawnić wyraźną formę jego talentu i początkowo wydawało się, że poświęci się rzeźbie. Sztuka rysunku była również poligonem doświadczalnym. Podczas ślubu jego brata Carla z Marthą Thienemann, sztuka sceniczna Gerharta została ponownie zaprezentowana w orszaku weselnym, a jego miłość do literatury krystalizowała się coraz bardziej. W Hohenhaus odnalazł muzę, której potrzebował do ukończenia swojego wczesnego dzieła Das Erbe des Tiberius. Położyło to podwaliny pod jego karierę pisarską, co znalazło bezpośrednie odzwierciedlenie w jego wczesnym dziele Die Jungfern vom Bischofsberg (The Maidens of Bischofsberg), które wyraźnie opisuje córki Thienemanna.

Marie i Gerhart świętowali swoje zaręczyny jesienią 1884 roku i ślub w Kötzschenbroda w maju 1885 roku. Niestety, rodzina musiała zrezygnować z Hohenhaus. Później przynajmniej tymczasowo mieściło się w nim archiwum Hauptmannów. Wobec braku nieruchomości Gerhart przypomniał sobie miejsce, w którym wiele lat wcześniej jego dziecięce serce przeżyło chwile, które zaliczył do najszczęśliwszych w swoim życiu. Kolacja weselna odbyła się w Belwederze Tarasu Brühla. Następnie młoda para spakowała walizki i opuściła Elbland - region, który pozwolił niepewnemu i niepewnemu Gerhartowi Hauptmannowi odkryć swój prawdziwy talent.

Niestety, jego małżeństwo z Marie nie miało tego samego blasku. Zakochał się w Margarete Marschalk, opuścił rodzinę i zamieszkał z ukochaną w posiadłości w Agnetendorf. Niemniej jednak, jego serce często ciągnęło go do Drezna i nad Łabę, gdzie kazał zbudować dom dla Marie jako zabezpieczenie. Od czasu do czasu wahał się w swojej decyzji, separacja ostatecznie trwała 10 lat, a dekadę później Marie zmarła - ze złamanym sercem, jak kiedyś wspomniał jego syn Eckart. Nawet później Gerhart nie był w stanie oderwać się od miasta swoich najpiękniejszych młodzieńczych uczuć; osobiście doświadczył nalotu bombowego w nocy 13 lutego 1945 r. z Weißer Hirsch. Zdruzgotany powrócił do Agnetendorf, gdzie zmarł 6 czerwca 1946 roku.

Pisarstwo Gerharta uczyniło go jednym z największych przyrodników w Berlinie, a odnoszący sukcesy poeta został ostatecznie uhonorowany Nagrodą Nobla, którą otrzymał dokładnie 100 lat temu. To właśnie w Radebeul życie i artystyczne ambicje pisarza nabrały fatalnego rozpędu.

Maren Gündel, Archiwum Miejskie

Źródła: Gerhart Hauptmann: Erinnerungen an Sachsen (1), Das Abenteuer meiner Jugend (2); Manfred Altner: Gerhart Hauptmann in Dresden und Radebeul, Dresden 2003.

Opublikowano w: Official Gazette Radebeul w listopadzie 2012 r.